ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ

Το παχύ έντερο μας είναι το τελευταίο τμήμα του εντέρου, όπου συντελούνται πολλές λειτουργίες, αντίθετα με την άποψη που επικρατεί, ότι είναι απλώς σημείο συγκέντρωσης απορριπτέων παραπροϊόντων των τροφών. Σημασία, όμως, έχει ότι οι παθήσεις του παχέος είναι πολύ περισσότερες από του λεπτού εντέρου, και δεν είναι μόνο ο καρκίνος που ταλαιπωρεί τους πάσχοντες.

Οι παθήσεις είναι πολλές και συχνά δύσκολες στην διαχείριση. Ας δούμε μερικές:

• Εκκολπώματα

Τα εκκολπώματα είναι μια πολύ συχνή πάθηση του παχέος εντέρου. Τα εκκολπώματα μπορεί να μη μας απασχολήσουν ποτέ στη ζωή μας. Τα εκκολπώματα μπορεί όμως να εκδηλώσουν επιπλοκές. όπως η φλεγμονή και η διάτρηση με περιτονίτιδα, αιμμορραγία και αιμορραγικό σοκ. Πρέπει να γνωρίζουμε την ύπαρξή τους, κάτι που γίνεται με αξονική τομογραφία ή κολονοσκόπηση. Έτσι, θα είμαστε ενήμεροι για τα προβλήματα που μπορεί να εκδηλώσουν και να αντιδράσουμε εγκαίρως.

Τα εκκολπώματα είναι μια καλοήθης πάθηση και δεν θα εξελιχθούν ποτέ σε καρκίνο. Οι στένωση, όμως, του εντέρου και οι πολλαπλές φλεγμονές μπορεί να κρύψουν μέσα τους ένα καρκινο εντέρου. Έτσι, υπάρχει ένας κανόνας που πρέπει οι ασθενείς να γνωρίζουν. Μετά από 2-3  κρίσεις φλεγμονής των εκκολπωμάτων, καλό είναιι να αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Αυτό σημαίνειι δηλαδή, ότι πρέπει να αφαιρεθεί λαπαροσκοπικά το τμήμα του παχέος εντέρου που πάσχει. Έτσι, δε θα κινδυνεύει ο ασθενείς από απόφραξη ή διάτρηση και απόστημα. Στις τελευταίες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και παρά φύση έδρα για την προσωρινή ασφάλεια του πάσχοντος.

Συμπερασματικά, τα εκκολπώματα του παχέος εντέρου δε θα πρέπει να υποτιμούνται ως νόσος, μια και μπορεί να εξελιχθούν σε δύσκολες καταστάσεις.

• Πολύποδες

Οι πολύποδες που παχέος εντέρου είναι στη μεγάλη πλειοψηφία τους καλοήθεις. Σε σημαντικό ποσοστό όμως μπορεί να εξελιχθούν σε αδενοκαρκινώματα, δηλαδή καρκίνους με όλες τις δυσάρεστες συνεπειες για τον ασθενή. Ο πολύποδας χρειάζεται 3-4 χρόνια για να μεταλλαχθεί σε καρκίνο. Έτσσι. έχουμε χρόνο για να τον ανακαλύψουμε σε πρώιμο στάδιο και να τον αφαιρέσουμε με κολονοσκόπηση ή με λαπαροσκόπηση. Η τακτή κολονοσκόπηση κάθε 4-5 χρόνια προλαμβάνει τον καρκίνο μετά τα 45 έτη. Αν ο πολύποδας είναι σε σημείο που δεν αφαιρείται ενδοσκοπικά, τότε μπορεί να αφαιρεθεί με λαπαροσκόπηση.

Υπάρχουν 2 κύρια είδη πολυπόδων: Οι υπερλαστικοί και οι αδενωματώδεις. Οι πρώτοι ειναι αθώοι, ενώ οι δεύτεροι τα εξελιχθουν σε καρκινώματα. Η πρόληψη σώζει ζωές. Γι αυτό μια κολονοσκόπηση είναι απαραίτητη. Αν το έντερό μας έχει την τάση να βγάζει πολύποδες, τότε οι κολονοσκοπήσεις πρέπει να είναι συχνότερες.

Υπάρχουν και σύνδρομα που συνδέονται με την παρουσία πολυπόδων (π.χ. Peutz-Jaegers, οικογενής πολυποδίαση κ.ά.). Αυτές όμως, είναι ειδικές καταστάσεις που πρέπει να αναλύονται από ειδικούς ιατρούς, γιατί συνδέονται σε υψηλά ποσοστά καρκινογένεσης.

• Άλλες παθήσεις

Υπάρχουν πολλές παθήσεις του παχέος εντέρου που ταλαιπωρούν τους ασθενείς. Είναι ειδικές καταστάσεις που δεν είναι καρκινογόνες αλλά που μπορεί να ταλαιπωρούν ιδιαίτερα τον ασθενή. Μερικές καταγράφονται παρακάτω.

• Ειδικές φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα
• Αγγειεκτασίες, δηλαδή περιοχές με συγκεντρωμένα αγγεία που δίνουν αιμορραγίες
• Ευερέθιστο έντερο (η παλαιότερα αποκαλούμενη «σπαστική κολίτιδα»
• Κολίτιδες διαφόρων αιτίων (μικροβιακών, ιών και άλλων)
• Διάρροιες συχνά με αίτια ψυγχογενείς παράγοντες και stress

• Καρκίνος

Ο κρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος συχνότερος καρκίνος σε άντρες και γυναίκες. Είναι όμως από τους καρκίνους που προλαμβάνονται με κολονοσκόπηση. Μπορεί να δώσει συμπτώματα καθυστερημένα, οπότε κάθε ενόχληση στην κοιλιά που επιμένει σε άτομα πάνω από 45 ετών, θα πρέπει να διερευνάται. Εναλλαγές κενώσεων (μια διάρροια και μια δυσκοιλιότητα), αίμα στα κόπρανα, απώλεια βάρους χωρίς προσπάθεια, εύκολη κόπωση (χαμηλός αιματοκρίτης), αλλαγή του χρώματος των κοπράνων και άλλα σμπτώματα θα πρέπει να αναφέρονται στο γιατρό για να αξιολογούνται. (καρκινος εντέρου συμπτώματα)

Για όλους αυτούς τους λόγους έχουν καθιερωθεί διεθνώς κανόνες προληπτικού ελέγχου στον καρκινο εντέρου και κυρίως στο παχύ ένερο. Η πρώτη επιλογή είναι η κολονοσκόπηση με μέθη. Κατά αυτή δίδεται η δυνατότητα οπτικής αξιολόγησης βλαβών για καρκινο εντέρου από τον έμπειρο γαστρεντερολόγο-ενδοσκόπο αλλά και η λήψη βιοψιών. Εδώ πρέπει να τονίσουμε, ότι η ενδοσκόπηση για καρκινος εντέρου και ιδίως στο παχύ έντερο είναι μια επεμβατική πράξη που χρειάζεται εμπειρία και γνώση για ένα ασφαλές συμπέρασμα. Η άποψη που συχνά ακούγεται «που να κάνω πιο οικονομικά μια κολονοσκόπηση» είναι σαφέστατα εσφαλμένη, αφού αφορά ιατρική πράξη.

Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί η τεχνολογία της αξονικής κολονογραφίας, μιας ειδικής αξονικής τομογραφίας. Έχει σημαντική ακρίβεια αλλά και πολλά μειονεκτήματα. Απεικονιζόμενες πιθανές βλάβες μπορεί να είναι πολύποδες, καρκινος εντέρου ή και απλά κόπρανα! Έτσι, απαιτείται να ακολουθήσει κολονοσκόπηση για να διευκρινιστεί η ταυτότητα του ευρήματος. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι η εικόνα που προκύπτει από την εξέταση απαιτεί ιδιαίτερα μεγάλες ποσότητες ακτινοβολίας. Κατά συνέπεια, η επιλογή της αξονικής κολονογραφίας θα πρέπει να έχει συγκεκριμένα κριτήρια (π.χ. μεγάλη ηλικία, αδυναμία κολονοσκόπησης κ.ά.) που να συζητούνται με τον γιατρό μας και όχι να είναι αποτέλεσμα σκέψης μιας «πιο εύκολης διαδικασίας».

Οι παθήσεις του παχέος εντέρου χρειάζονται εξειδίκευση και συνεργασία του γαστρεντερολόγου με τον ειδικό χειρουργό. Ο κ. Παππής είναι πρωτοπόρος στις νεότερες τεχνικές και θεραπείες του παχέος εντέρου και ασχολείται 35 χρόνια με το αντικείμενο. Τη γνώμη του σέβονται ιδιαίτερα συνάδελφοι του χώρου και η απόφαση για χειρουργική παρέμβαση λαμβάνεται ΜΟΝΟ όταν δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μια αντιμετωπίσιμη κακοήθεια, εφόσον βρεθεί εγκαίρως. Σήμερα η χειρουργική επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά και ρομποτικά και οι επικουρικές θεραπείες είναι πολύ καλά ανεκτές.